Inclusie-aanpak Creatie
Bij steunaanvragen gaat het VAF na op welke manier je project ruimte biedt voor inclusie. Dat is uiteraard voor ieder project anders en we leggen geen regels of quota op. We zijn er wél van overtuigd dat het voor elk project mogelijk is om bij te dragen aan inclusie, zonder daarom de aard van het project aan te tasten.
Een plaats geven aan inclusie kan het eindresultaat juist rijker en betekenisvoller maken. Afhankelijk van de productiefase zijn bepaalde invalshoeken relevanter dan andere.
Zorg ervoor dat je inclusie-aanpak geen snel bij elkaar gepend verplicht nummer wordt om het VAF te plezieren, maar blijk geeft van een mature reflectie. Hieronder geven we een aantal concrete pistes om met inclusie aan de slag te gaan.
Project en personages
Binnen het project kan je kijken naar personages, arena, thema en verhaallijn, zowel impliciet als expliciet.
- Hoe breng je inclusie in de hoofd- en nevenpersonages? Heb je bijvoorbeeld overwogen om van je hoofdrol een vrouw, non-binair persoon, iemand van kleur of iemand met een beperking te maken?
- Heb je bij de beroepskeuze van je personages de stereotypen doorbroken?
- Krijgen ook je vrouwelijke personages, non-binaire personages, personages met andere etnisch culturele achtergrond en met een beperking voldoende complexiteit en gelaagdheid mee?
- NOOZO (Niet Over Ons Zonder Ons-principe): Heb je je personages voldoende geresearcht? Heb je gepraat met mensen die deel uitmaken van de community die je schetst, je ondergedompeld in hun leefwereld? Is er in je schrijfteam voldoende kennis hierover aanwezig?
- Zijn er elementen in de backstory van de personages met invloed op het verhaal en het thema die inclusie uitstralen?
- Zijn de dialogen niet te stereotiep? Zijn ze waarachtig en hoe heb je hierover gewaakt?
- Straalt de arena diversiteit uit? Is de wereld die in beeld komt authentiek, weerspiegelt ze de werkelijke samenleving?
- Raak je ook andere dan de klassieke man-vrouwrelaties en samenlevingsvormen aan?
- Situeert je verhaal zich enkel bij de witte middenklasse? Zo ja, is dit belangrijk voor het verhaal of is het een onbewuste aanname?
- Is er diversiteit in de thema’s en de verhaallijnen?
Als je als vrouw telkens te zien krijgt dat jouw verhaal ondergeschikt is aan dat van een man, ga je dat op den duur ook geloven
Inspiratie nodig?
- Een interessante proef is de Bechdeltest, waarmee je te weten komt hoe interessant de vrouwenrollen zijn. Grosso modo check je hiermee of er minstens twee vrouwelijke personages zijn, of ze ook een naam hebben en of ze ook over iets anders praten dan over de mannen.
- Een andere interessante proef is de Vito Russo test waarmee je te weten komt hoe LGBTQ+ personages worden opgenomen in het verhaal.
- Ga voor inspiratie ook eens kijken naar de vragenlijsten inclusief werken van Represent. Deze vier vragenlijsten stellen reflectieve vragen over verschillende doelgroepen: personen met een beperking, personen van kleur, LGBTQIA+ personen en vrouwen en andere genderidentiteiten.
- De Neropa-methode is eveneens leerrijk. Neropa staat voor neutral roles parity. Het is een methodiek om jezelf te bevragen over de invulling van alle rollen die niet om een heel specifieke reden een bepaald gender hebben.
Cast
Het publiek is gevoelig voor herkenbaarheid en authenticiteit. Het is diverser dan ooit en wil ernstig genomen worden. Casting (en personagetekening) kan ook bepalend zijn voor het aanreiken van rolmodellen aan het publiek.
- Afhankelijk van het soort project zou de cast een herkenbare afspiegeling van onze samenleving kunnen zijn, zowel de hoofdrollen als de bijrollen. Ook hier is een impliciete en een expliciete invulling mogelijk.
Ook voor de niet-specifieke personages of figuranten is kiezen voor inclusie een pluspunt. Ook bij non-fictie kunnen personages of experts diversiteit uitstralen. Als je personage ouder is, laat het dan spelen door een acteur of actrice van die leeftijd.
Inspiratie nodig?
- Ga voor inspiratie ook eens kijken naar de vragenlijsten inclusief werken van Represent. Deze vier vragenlijsten stellen reflectieve vragen over verschillende doelgroepen: personen met een beperking, personen van kleur, LGBTQIA+ personen en vrouwen en andere genderidentiteiten.
- De Neropa-methode is eveneens leerrijk. Neropa staat voor neutral roles parity. Het is een methodiek om jezelf te bevragen over de invulling van alle rollen die niet om een heel specifieke reden een bepaald gender hebben.
- Indien je bij non-fictie een expert nodig hebt, neem dan eens een kijkje op de expertendatabank om nieuwe en diverse stemmen te vinden.
Makers en crew
Aandacht voor inclusie in de samenstelling van het team en de crew, zowel bij de creatieve, productionele en technische functies als bij stagiairs. Als er met een team van schrijvers wordt gewerkt, doe dan ook beroep op scenaristen uit groepen die nog ondervertegenwoordigd zijn: vrouwelijke scenaristen, jonge scenaristen, scenaristen met een andere culturele of etnische achtergrond.
Enkele vragen die aanzetten tot nadenken:
- Welke acties worden ondernomen om het creatieve en productionele team inclusief te maken?
- Welke acties worden ondernomen om de technische crew inclusief te maken?
- Gaat het om personen met beslissingsmacht, over leidinggevende functies binnen je project?
Ga voor inspiratie ook eens kijken naar de interessante vragenlijsten inclusief werken van Represent. Deze reflectieve vragen helpen je om hierover na te denken.
Publiek
Een groot deel van het potentiële publiek wordt niet bereikt. Ondervertegenwoordigde groepen kunnen zich vaak niet identificeren met de projecten. Het is belangrijk om na te denken over hoe we een meer divers publiek kunnen aanspreken.
Van bij de start van de productie kan je nadenken over hoe het project beter kan aansluiten bij de leefwereld van ondervertegenwoordigde groepen (op het vlak van thema, personages, arena en verhaallijn). Je kan ook onderzoeken hoe je via alternatieve distributie en andere marketingstrategieën een meer divers publiek kan bereiken.
Enkele vragen die aanzetten tot nadenken:
- Wil je met je project een specifieke ondervertegenwoordigde groep bereiken?
- Welke strategie gebruik je om ondervertegenwoordigde groepen te bereiken?
- Op welke organisaties kan je concreet beroep doen om moeilijk te bereiken ondervertegenwoordigde groepen te benaderen?
- Is je project vatbaar voor een impactstrategie, dan komt inclusie vaak vanzelf naar boven.
Meer lezen over inclusie?
Opleiding & coaching
Inhoudelijke en financiële steun voor wie een film of serie wil ontwikkelen.