VAF Jaarverslag ’15: nieuw recordaantal bezoekers Vlaamse film

In 2015 verleende het VAF/Filmfonds (post)productiesteun aan 68 audiovisuele creaties, waarvan 44 majoritair Vlaamse. Dit is goed voor een totaalbedrag van 8.851.855 EUR; hiervan ging 6.891.181 EUR naar majoritair Vlaamse films, verdeeld over negen speelfilms en evenveel korte fictiefilms, acht animatiefilms, 10 documentaires en acht filmlab-projecten. Tellen we daarbij nog de coaching, steun aan scenario en ontwikkeling en de gereserveerde impulspremies, dan komen we op een totaal van 10.383.364 EUR aan toegekende steun binnen het VAF/Filmfonds. Het VAF/Mediafonds verleende in 2015 productiesteun aan 16 reeksen: vier animatie-, vier documentaire- en acht fictiereeksen waarvan respectievelijk drie, vier en zeven majoritair Vlaamse projecten. Dit voor een totaal van 5.523.000 EUR aan productiesteun, waarvan 5.313.000 EUR bestemd voor de majoritair Vlaamse reeksen. Samen met de productiesteun aan crossmediale afgeleiden en de steun aan scenario en ontwikkeling komt het totaal op 6.612.000 EUR. Binnen het VAF/Gamefonds, het kleinste fonds, bedroeg de totale steun aan creatie 675.250 EUR in 2015. In de categorie ‘entertainment en serious games’ werden 10 games ondersteund voor in totaal 492.876 EUR (73%). Daarnaast ging 182.374 EUR (27%) naar twee games voor het leerplichtonderwijs. Tot slot is er het Screen Flanders economisch fonds. Via Screen Flanders geeft de Vlaamse overheid audiovisuele producties die een deel van hun budget in het Vlaams gewest spenderen een financieel duwtje in de rug. Belgische coproducenten kunnen via Screen Flanders tot 400.000 EUR terugbetaalbare voorschotten aanvragen als economische ondersteuning voor hun audiovisuele uitgaven binnen het Vlaams gewest. Het budget hiervoor wordt ter beschikking gesteld door het Agentschap Innoveren en Ondernemen vanuit het Hermesfonds. Screen Flanders kende in 2015 voor 4,5 miljoen EUR aan subsidies toe, zowel aan nationale als internationale projecten (minoritair en majoritair). Er werden 44 dossiers ingediend (+ 4,8% t.o.v. 2014), waarvan er uiteindelijk 21 werden goedgekeurd (+ 12% t.o.v. 2014). De hefboom, of de verhouding tussen structurele investeringen in het Vlaamse Gewest en de toegekende steun, evolueerde in 2015 van 4,43 bij de eerste oproep naar 6,53 bij de tweede en 5,43 bij de laatste. Gemiddeld geeft dit voor het jaar 2015 een hefboom van 5,35. TALENTONTWIKKELINGEen van de kerntaken van het VAF bestaat uit het opsporen en ontwikkelen van talent. Er werd een fijnmazig net geweven om debuterend talent zo goed mogelijk op te vangen en te begeleiden bij de doorstroming van filmscholen naar het professionele veld. Dat gebeurt via een waaier aan instrumenten, w.o. de ateliers waar debuterende filmmakers met concrete projecten worden begeleid; studie- en werkbeurzen voor het volgen van opleidingen of stages in het buitenland; steun aan de organisatie van externe vormings- en opleidingsinitiatieven; participatie in internationale opleidingsprogramma’s; en de organisatie van VAF-campussen, -seminaries en -workshops. De volgende jaren zal ‘storytelling’ centraal staan. Via internationale partnerschappen met o.a. LIM en Film Garage zal de focus liggen op het ontwikkelen en schrijven van scenario’s. AANDACHT VOOR KINDER- EN JEUGDFILM EN ANIMATIEFILMBinnen de beschikbare middelen in de pijler Creatie worden er twee nieuwe accenten gelegd. Er komt een specifieke beoordelingscommissie voor kinder- en jeugdfilm. Dit voor de selectie van jaarlijks één tot twee films voor een jong publiek die een meerwaarde bieden op het bestaande aanbod. Verder komt er een aparte beoordelingscommissie met als focus inhoudelijk en financieel majoritaire animatiespeelfilms te ondersteunen. Bedoeling is om zo één lange Vlaamse animatiefilm te steunen voor een bedrag van 750.000 EUR. e-Mission - DUURZAAM FILMENSinds enkele jaren zet het VAF sterk in op duurzaam filmen. Elke producent die sinds 2013 productiesteun ontvangt voor een speelfilm of fictiereeks wordt eraan gehouden om duurzamer te werken. Intensieve coaching van filmmakers is daarbij essentieel om duurzaam filmen werkelijk te integreren in de filmsector.De laatste 10% van de steun wordt vandaag nog enkel uitbetaald als de aanvragers minstens één infosessie hebben bijgewoond, concrete inspanningen hebben geleverd om duurzaam te produceren en de carbon calculator naar behoren hebben ingevuld.In 2015 lanceerde het VAF een e-Mission label, een onderscheiding voor speelfilms en reeksen die bijzonder duurzaam geproduceerd worden. De eerste twee e-Mission labels werden in oktober 2015 uitgereikt aan de fictiereeks Den elfde van den elfde (Toespijs) en aan de speelfilm Home van Fien Troch (Prime Time). PUBLIEKSWERKINGVoor de grote principes van het beleid rond publiekswerking werd in 2015 een visie ontwikkeld die rekening houdt met de geschakeerdheid van het bestaande landschap, maar die er tevens een structurering naast legt én een aantal prioriteiten durft stellen. Voor de beoordelingsprocedure werd een methodiek op punt gesteld. In het nieuwe reglement zijn er vijf categorieën. Met het concept 'basisstructuur' stelt het VAF voor elk van de deelsectoren een sterke speler voorop die impact kan hebben vanuit zijn positie in het landschap. Deze basisstructuren worden prioritair ondersteund. Daarnaast zijn er de structurele werkingen, projecten, microprojecten en tenslotte is er het stimulansbeleid waarmee het Fonds zelf gerichte impulsen kan geven aan het veld.Het VAF gaf ook verder vorm aan zijn nieuwe beleid rond film en toegankelijkheid voor mensen met visuele of auditieve beperkingen; dit door Vlaamse majoritair ondersteunde films te verplichten voortaan te voorzien in audiodescriptie en een Nederlands ondertitelde versie van de film. RESULTATEN 2015Met 2.408.508 bioscoopbezoekers zette de Vlaamse film vorig jaar een nieuw record neer waarmee het vorige record van 2010 (2,099m) werd verbroken. Ongeveer 84% (2,026m) van die bioscoopbezoekers ging naar een majoritair Vlaamse productie kijken. Daarnaast brachten Vlaamse films in 2015 196 prijzen en vermeldingen mee naar huis, terwijl talent van eigen bodem ook steeds meer internationaal zijn weg vindt. Het recordaantal bioscoopbezoekers in 2015 werd vooral verwezenlijkt door films die in het laatste trimester van het jaar werden uitgebracht met als top drie FC De Kampioenen – Jubilee General met 632.300 bezoekers, gevolgd door Safety First (327.685) en het met Vlaanderen gecoproduceerde Le tout nouveau testament (284.323). Maar ook films als D’Ardennen, Black, Wat mannen willen en Ay Ramon! wisten vlot de kaap van 100.000 bezoekers te passeren. Analyse van de cijfers toont dat de door het VAF en/of Screen Flanders gesteunde films samen goed zijn voor een aandeel van 93% van het totaal aantal bioscoopbezoekers voor Vlaamse films. Het bezoekersrecord werd bovendien behaald ondanks externe factoren zoals het bijzonder milde najaarsweer en de verhoogde terreurdreiging die een negatieve invloed had op het bioscoopbezoek in het algemeen. Volgens de gegevens die beschikbaar zijn, werd in 2015 een totaal van 112.338 VOD transacties geregistreerd voor VAF-gesteunde Vlaamse speelfilms (inclusief coproducties). Opvallend voor de Vlaamse markt is daarbij dat films met een bescheiden bioscoopcarrière in heel wat gevallen het nadien alsnog sterk doen op de VOD-markt. Kijken we naar de VAF/Screen Flanders-gesteunde Vlaamse reeksen scoort - op basis van de informatie afkomstig van producenten - Amigo’s het best met 379.653 transacties, wat aanzienlijk hoger ligt dan de best scorende reeks in 2014 (In Vlaamse velden). Op televisie trokken de 77 vertoonde Vlaamse (co)producties in totaal 15.699.801 kijkers, verdeeld over 53 fictiefilms waarvan slechts zes korte films (14.440.670 kijkers), 13 documentaires (691.614 kijkers) en 11 animatiefilms waarvan één korte film (567.517 kijkers). De door het VAF/Mediafonds gesteunde reeksen registreerden in 2015 samen in totaal 49.323.255 kijkers op de Vlaamse zenders. Per aflevering lag het gemiddelde op 328.176 kijkers. 92% van het totaal aantal kijkers werd gerealiseerd in fictie, gevolgd door animatie (7%) en documentaire (1%); percentages die verklaard worden doordat fictie vaker in primetime geprogrammeerd wordt. INTERNATIONAALDe Vlaamse audiovisuele creaties behaalden net iets meer prijzen en vermeldingen in 2015 (196 t.o.v. 190). Hiermee zitten we terug op een normaal niveau ten opzichte van 2013 dat met 338 prijzen en vermeldingen een uitzonderlijk jaar was door o.a. The Broken Circle Breakdown en de korte film Baghdad Messi die de ene onderscheiding na de andere behaalden. Het jaar 2015 kenmerkt zich door verschillende hoogtepunten: Bas Devos werd met Violet geselecteerd voor het prestigieuze New Directors/New Films programma; Lucifer van Gust Van den Berghe werd vertoond op het Tribeca Film Festival; D’Ardennen en Black gingen beiden in wereldpremière in Toronto wat resulteerde in internationale verkopen en aanbiedingen van verschillende talent agencies en managementbureaus; de korte film Bad Hunter van Sahim Omar Kalifa wist door te dringen tot de shortlist voor de Oscar van Beste Korte Film; de korte film Copain van Jan en Raf Roosens werd in competitie vertoond in Cannes; … Ook de VAF/Mediafonds-gesteunde reeksen deden het in 2015 goed over de landsgrenzen heen. Zo was er de selectie van de aankomende serie Tabula Rasa voor de Berlinale Co-Production Market, terwijl op het Festival International des Programmes Audiovisuels (FIPA) Marsman aan de haal ging met twee prijzen. Op het Séries Mania festival in Parijs werd Spitsbroers in competitie vertoond; Wim Willaert werd voor zijn rol in Eigen kweek genomineerd voor de Gouden Panda’s; … Wat de verkoop van dramareeksen betreft, werd bekend dat de Amerikaanse zender The CW een remake bestelde van Cordon. De reeks werd bovendien ook uitgezonden op BBC Four. En ook voor Clan – dat in het najaar ook al door Channel 4 in Groot-Brittannië gekocht werd - lopen er opnieuw gesprekken met Amerikaanse zenders. Daarnaast zijn er ook plannen voor een Amerikaanse remake van Het goddelijke monster. Tenslotte nog een vaststelling die zich moeilijk in cijfers vertaalt. Vlaanderen exporteert steeds meer van zijn talent, zowel voor als achter de camera. Matthias Schoenaerts werd geridderd door de Franse minister van Cultuur. Veerle Baetens kreeg dan weer een veelbelovende start van haar Franse carrière met haar rol in Un début prometteur net als Sam Lowyck met zijn rol in Malgré la nuit. En ook Jan Bijvoet kreeg internationaal aandacht voor zijn rol in het Colombiaanse Embrace of the Serpent. Verder regisseerde Jakob Verbruggen de dubbele seizoensfinale van House of Cards voor Netflix, terwijl Tim Mielants het derde seizoen van Peaky Blinders en enkele afleveringen van The Tunnel 2 inblikte. Verder stond Jan Matthys mee op de set van Shetland en Michaël R. Roskam regisseerde de twee eerste afleveringen van Berlin Station. Felix van Groeningen plant dan weer Beautiful Boy voor Brad Pitts Plan B. te regisseren, terwijl Pieter Van Hees een Amerikaanse thriller zal draaien met Chloë Sevigny en Kristen Stewart. Tot slot produceerde Caviar/USA de multi-gelauwerde speelfilm The Diary of a Teenage Girl. Het VAF/Filmfonds, VAF/Gamefonds en het VAF/Mediafonds vallen onder de bevoegdheid van Vlaams minister van Cultuur en Media Sven Gatz. Het VAF/Gamefonds krijgt daarnaast ook steun van Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits. De Screen Flanders maatregel valt onder de bevoegdheid van Vlaams minister van Economie, Philippe Muyters, in samenspraak met de Vlaamse minister van Cultuur.