VAF Jaarverslag '14: lichte groei aantal bezoekers Vlaamse film

In 2014 besliste het VAF/Filmfonds om productiesteun te verlenen aan 68 audiovisuele creaties (inclusief minoritaire coproducties): negen in de categorie animatie (waarvan twee lange animatiefilmprojecten), 20 documentaires, 30 fictieprojecten, waarvan 10 korte- en 20 speelfilms, en negen filmlabprojecten. Dit voor een totaal van €10.799.877 aan productiesteun. Als we hier de steun aan scenario, ontwikkeling en postproductie bijtellen, dan komen we op een totaal van €12.509.844 aan goedkeuringen. In het kader van het VAF/Mediafonds werd in 2014 beslist om productiesteun te verlenen aan 10 kwalitatieve series: drie animatie-, twee documentaire- en vijf fictieseries. Dit voor een totaal van €5.659.306 aan productiesteun. Samen met de steun aan scenario en ontwikkeling komt het totaal op €6.533.306. Ruim €2,8 miljoen van dit budget is afkomstig van de zgn. dienstenverdelers. Sinds 2014 is de Stimuleringsregeling voor de audiovisuele sector van kracht waarbij de dienstenverdelers geacht worden bij te dragen aan de productie van audiovisuele werken. Ofwel dragen ze rechtstreeks bij of kunnen ze hun bijdrage storten in het VAF/Mediafonds. Telenet, M7 Group (TV Vlaanderen), KPN Group (BASE Snow), Stievie, Coditel Brabant (Numericable) en Nethys (VOO) kozen in 2014 voor een bijdrage aan het Fonds. Alleen Belgacom/Proximus besliste de bijdrage te voldoen in de vorm van coproductie. Het meest prille, en ook kleinste fonds is het VAF/Gamefonds. Hier bedroeg de totale steun aan creatie in 2014 €693.750. Hierbij ging €373.750 naar de categorie “entertainment games”, €158.000 naar “serious games” en tenslotte €162.000 naar games voor het leerplichtonderwijs. Tenslotte is er het Screen Flanders economisch fonds. Via Screen Flanders geeft de Vlaamse overheid audiovisuele producties die een deel van hun budget in het Vlaamse Gewest spenderen, een financieel duwtje in de rug. Belgische coproducenten kunnen via het Fonds tot €400.000 terugbetaalbare voorschotten aanvragen als economische ondersteuning voor hun audiovisuele uitgaven binnen het Vlaamse Gewest. In 2014 besliste Screen Flanders om te investeren in totaal 24 projecten (inclusief minoritaire coproducties), waarvan het merendeel fictie. Dit voor een totaal bedrag van €5 miljoen. De hefboom, of de verhouding tussen structurele investeringen in het Vlaamse Gewest en de toegekende steun, evolueerde van 4,68% bij de eerste oproep naar 4,88 bij de laatste. Voor het volledige jaar betekent dit een gemiddelde van 4,79. Het jaarlijkse budget van Screen Flanders (in 2014: €5.000.000) wordt ter beschikking gesteld door het Agenschap Ondernemen vanuit het Hermesfonds. RESULTATEN 2014De top drie van de bij ons in de bioscoop best scorende Vlaamse films in 2014 wordt aangevoerd door de Studio 100-productie K3 dierenhotel met 264.157 bezoekers, gevolgd door De behandeling (139.757) en Bowling Balls (122.865). Eind maart van dit jaar stond de teller voor Bowling Balls al op 269.000 bezoekers, waardoor de film de status van meest succesvolle Belgische film van 2014 binnenhaalde. Zowel K3 dierenhotel als Bowling Balls werden zonder steun van het VAF gemaakt, Bowling Balls kreeg echter wel steun via het Screen Flanders economisch fonds. Analyse van de cijfers toont dat de door het VAF en/of Screen Flanders gesteunde films samen goed zijn voor een aandeel van 81% van het totaal aantal bioscoopbezoekers voor Vlaamse films. De bescheiden aangroei in het bioscoopbezoek voor Vlaamse films is mede te danken aan de in het jaar 2014 geregistreerde "overloop" van al tijdens 2013 uitgebrachte succesfilms zoals Kampioen zijn blijft plezant, Marina, Het vonnis en, dankzij de Oscarnominatie, The Broken Circle Breakdown. In vergelijking met andere jaren waren er iets meer auteursfilms, w.o. een aantal speelfilmdebuten. Volgens de gegevens die beschikbaar zijn, registreerden we voor 2014 een totaal van 479.176 VOD transacties voor Vlaamse (co)producties. Volgens Amerikaans onderzoek zou het gemiddeld aantal kijkers per (S)VOD transactie daar op 1,7 liggen. Toegepast op de lokale cijfers brengt dit ons op iets meer dan 814.599 VOD kijkers voor Vlaamse creaties. Het lijkt alvast dat (S)VOD in zijn opmars vooral consumenten van de dvd en Blu-ray markt weg snoept. Dit alles brengt met zich mee dat het steeds moeilijker wordt om correcte jaarcijfers over verkochte eenheden te verkrijgen. Het vonnis en Marina voeren de lijst aan van de vorig jaar op dvd uitgebrachte Vlaamse filmtitels. Dit met respectievelijk 38.673 en 30.526 verkochte eenheden. Op televisie trokken Vlaamse fictiefilms in 2014 samen 19.171.523 kijkers. Van de 83 (co)producties vertoond op de Vlaamse omroepen waren er 63 fictiefilms (waarvan slechts vijf korte). Koploper was hier Groenten uit Balen (816.600). 14 documentaires (waarvan één korte) bereikten samen 669.356 kijkers, met The Bloody Truth (123.800) als topper. Zes lange animatiefilms behaalden samen 839.900 kijkers. De absolute koploper in dit genre was Suske & Wiske: De Texasrakkers (274.611). De door het VAF/Mediafonds gesteunde reeksen waren samen goed voor een totaal van 55.319.214 kijkers op de Vlaamse zenders. Per aflevering lag het gemiddelde op 312.668 kijkers. 85% van het totaal aantal kijkers werd gerealiseerd in fictie, gevolgd door animatie (8%) en documentaire (7%). Geheel verwonderlijk is dit natuurlijk niet. Fictie staat meestal prominent in primetime geprogrammeerd op de brede publiekskanalen één en vtm, terwijl animatie en documentaire zich via respectievelijk Ketnet of Kzoom en Canvas of Acht op meer specifieke doelgroepen richten. Op het vlak van fictie was het historische In Vlaamse velden op één de uitschieter. Met gemiddeld 1.457.984 kijkers scoorde In Vlaamse velden bijzonder sterk. Ze werd gevolgd door Vriendinnen (één, gemiddeld 945.809 kijkers voor de afleveringen die in 2014 werden uitgezonden, t.e.m. aflevering 4), de midweekserie Marsman (één, 916.143), Cordon (vtm, 664.734) en Amateurs (vtm, 624.000). Bij animatie telde Kika & Bob (Ketnet) gemiddeld 22.486 kijkers per aflevering, gevolgd door Chicken Town (vtm Kzoom, 9.462) en What’s the Big Idea (vtm Kzoom, 6.119). Op het vlak van documentaires, scoorde Brave Little Belgium (Canvas) met gemiddeld 94.543 kijkers het sterkst, gevolgd door Red Star Line (Canvas, 90.583) en Onze jongens (Canvas, 72.421). Op basis van de informatie afkomstig van zowel producenten als VOD platforms, was het opnieuw In Vlaamse velden dat het best scoorde op VOD. Dit met 80.296 transacties. De reeks wordt opgevolgd door Deadline 25/5 (38.776), Zuidflank (21.379), Marsman (18.813) en Quiz Me Quick (4.230 transacties). Indien we de eerder in dit bericht aangehaalde VOD multiplicator van 1,7 toepassen op bv. In Vlaamse velden dan brengt dit ons op 136.503 kijkers. INTERNATIONAALMet 190 onderscheidingen bereikte de Vlaamse film terug een normaal niveau, na een uitzonderlijk 2013 met toppers zoals The Broken Circle Breakdown en de korte film Baghdad Messi. Op basis van de beschikbare info brachten Belgische films vorig jaar ongeveer 310 prijzen en vermeldingen mee naar huis. Hiervan ging dus meer dan 60% naar Vlaamse producties. Toch kende 2014 ook tal van hoogtepunten: Violet won o.a. de Grote Prijs Generation 14plus in Berlijn; The Broken Circle Breakdown werd de derde majoritair Vlaamse creatie in vier jaar tijd die genomineerd werd voor een Oscar, en werd de eerste Vlaamse film die in Frankrijk de César voor Beste Buitenlandse Film won; de documentaire Waiting for August won o.a. de Grote Prijs op Hot Docs in Toronto en was genomineerd voor een European Film Award; het prestigieuze MoMA programmeerde een week lang dagelijks de twee speelfilms van Caroline Strubbe; voor het eerst stonden er drie majoritair Vlaamse films op het programma van het Toronto International Film Festival, nl. Labyrinthus, Waste Land en Welp; Lucifer won de eerste Grote Prijs van het Filmfestival van Tallinn; 12 Minutes About Peace, de collectie “one-minute shorts” veroverde de wereld, zowel in groep als door individuele selecties, met uitnodigingen voor o.a. het Internationaal Animatiefestival van Annecy en het MoMA; etc. Verder kijken we ook nog even naar wat de VAF/Mediafonds-gesteunde reeksen in 2014 over de landsgrenzen deden. Op het vlak van festivals, werden er zeven prijzen gehaald. Een hoogtepunt daarbij was de oeuvreprijs, de Euro FIPA d’Honneur, voor Jan Matthys n.a.v. de selectie van In Vlaamse velden op het FIPA in Biarritz. Verder ontving Marsman de Prix Italia. Daarnaast waren er natuurlijk ook nog tal van nominaties en prijzen voor niet-ondersteunde televisiecreaties en -formats, zoals de International Emmy Award voor Wat als? voor Shelter. Wat de verkoop van dramareeksen betreft, zijn er enerzijds de remakerechten (zoals gebeurde met o.a. Clan en Cordon) en de distributie- of uitzendrechten van de originele reeksen. Zo werd Clan voor wereldwijde verkoop opgepikt door ZDF Enterprises, terwijl Salamander internationaal door Beta Film wordt verkocht. Deze laatste werd ondertussen verkocht aan o.a. Australië, Duitsland, Frankrijk, Scandinavië, en aan Netflix in o.a. de VS. En in het Verenigd Koninkrijk liep Salamander, zoals binnenkort ook Cordon, op BBC4, in het slot dat de zender ooit creëerde voor succesvolle Scandinavische series als Borgen, The Bridge en The Killing. Tenslotte nog een vaststelling die zich moeilijk in cijfers vertaalt. Vlaanderen exporteert steeds meer van zijn talent, zowel voor als achter de camera. Michaël R. Roskam stelde in 2014 zijn Amerikaans speelfilmdebuut, The Drop, voor. Regisseurs als Jakob Verbruggen en Tim Mielants werken aan buitenlandse dramaseries. Er is ook de fotografie van Nicolas Karakatsanis en Ruben Impens, of het monteerwerk van Nico Leunen. En dan zijn er de acteurs. Naast een drukbezette Matthias Schoenaerts krijgen ook mensen als Veerle Baetens, Wim Willaert, Sam Louwyck, Titus De Voogdt, Koen De Graeve, Filip Peeters, enz, steeds meer aanbiedingen uit het buitenland. Het VAF/Filmfonds, VAF/Gamefonds en het VAF/Mediafonds vallen onder de bevoegdheid van Vlaams minister van Cultuur en Media Sven Gatz. Het VAF/Gamefonds krijgt daarnaast ook steun van Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits. De Screen Flanders maatregel valt onder de bevoegdheid van Vlaams minister van Economie, Philippe Muyters, in samenspraak met de Vlaamse minister van Cultuur.