Bioscoopbezoek Vlaamse films houdt verrassend stand in 2009
11 januari 2010
Ruim 1,9 miljoen bioscoopbezoekers zijn vorig jaar bij ons naar een Vlaamse filmproductie gaan kijken. Daarmee hield de Vlaamse film verrassend stand tegenover 2008 toen alle records werden gebroken dankzij één film: Loft. De onbetwiste nummer één van 2009 is Felix van Groeningens De helaasheid der dingen met meer dan 425.000 bezoekers, gevolgd door Dossier K. en Het geheim van Mega Mindy.
Er werd algemeen aangenomen dat de bioscoopcijfers voor Vlaamse films tijdens het voorbije jaar een ernstige terugval zouden kennen in vergelijking met het jaar 2008 toen met Loft zowat alle records werden gebroken. Als men het over 2008 had, sprak men dan ook over een uitzonderlijk jaar. De cijfers van 2009 hadden zelfs de kaap van 2 miljoen kunnen overschrijden, mochten we in de kerstperiode geen barre weerstomstandigheden (sneeuw en ijzel) hebben gekend.
De negatieve prognoses blijken vandaag echter niet te kloppen. In 2009 kon qua bezoekcijfers hetzelfde niveau worden gehaald. In plaats van één megahit, werd 2009 gekenmerkt door een aantal hitfilms met Felix van Groeningens De helaasheid der dingen op kop. Op 31 december tikte deze film af op net iets meer dan 425.000* bezoekers. Hij wordt gevolgd door Dossier K. (220.788* op 31/12), Het geheim van Mega Mindy (184.335), SM-rechter (120.105) en de minoritair Vlaamse coproductie Les barons** (108.899*). Verder in de top-10 staan Suske en Wiske en de Texasrakkers (100.147), Plop en de kabouterbaby (99.725*), Meisjes (82.888*), Soeur Sourire** (73.476) en Anubis en de wraak van Arghus (66.302*). Ook het in oktober 2008 uitgebrachte Loft was in 2009 nog goed voor meer dan 250.000 bezoekers.
Dit alles zorgt ervoor dat het marktaandeel voor de Vlaamse film in België voor het tweede jaar op rij in de buurt van de 10% lag – een percentage dat voor het eerst in 2008 werd gehaald. Als men Vlaanderen afzonderlijk beschouwt, wordt dit aandeel vandaag zelfs ergens tussen de 15% en 20% geschat. Ook de ‘consumptie’ van Vlaamse films via andere dragers en media is het voorbije jaar toegenomen. Een mooi voorbeeld hiervan is de uitzending van Aanrijding in Moscou dat op vtm de kaap van de 1 miljoen kijkers probleemloos overschreed. Minder positief is dat de populariteit van de Vlaamse cinema zich ook vertaalt in een significante toename van illegale downloads en dvd-piraterij van deze films in binnen- en buitenland. Het is vandaag onmogelijk om een nauwkeurig beeld te geven van het reële verlies aan inkomsten voor de sector door deze praktijken. We kunnen alleen stellen dat het hier om een aanzienlijk aandeel gaat.
Frankrijk ontdekt Vlaamse film in 2009
Op internationaal vlak was er de doorbraak van de Vlaamse film in Frankrijk. In mei was er het nieuws dat een recordaantal van drie Vlaamse films geselecteerd waren voor Cannes: De helaasheid der dingen werd vertoond op de Quinzaine des Réalisateurs, en zowel Altiplano als Lost Persons Area liepen in de Semaine de la Critique. Verder was er o.a. Dirty Mind dat in Bordeaux tweemaal in de prijzen viel, en de selectie van films als My Queen Karo en De helaasheid op het snel aan prestige winnende Festival van Les Arcs. Tenslotte kwam op 30 december De helaasheid der dingen uit in de Franse bioscopen. Tijdens de eerste week gingen al ruim 36.000 Fransen naar de film kijken.
De Franse pers was unaniem lovend. In ”Les Cahiers du Cinéma” heeft Thierry Méranger het over het ‘internationaal ontluiken van de Vlaamse cinema’. “Le Monde” opent zijn cultuursectie met de lovende titel ‘De herwonnen trots van de Vlaamse film in België’. Ook de komende maanden hebben diverse filmfestivals in Frankrijk nieuwe en recente Vlaamse films op het programma staan. Films als Lost Persons Area hebben ondertussen ook een Franse distributeur gevonden en komen dit jaar uit in de Franse bioscopen.
Naast Frankrijk, was de Vlaamse film ook zichtbaar aanwezig op andere topfestivals zoals Berlijn (Double Take, Brendan and the Secret of Kells, en de korte film Kain), Montreal (Meisjes, SM-rechter en de docu Looking for Dragone), Toronto (My Queen Karo en De helaasheid), etc. Ook op het vlak van internationale rechtenverkoop scoorden films als De helaasheid der dingen, Double Take en Meisjes goed.
2010: sterk speelfilmaanbod plus de revival van de korte film
Ook voor 2010 staat een breed aanbod aan Vlaamse films op het programma. Begin februari is er Bo van Hans Herbots (naar het boek “Het Engelenhuis” van Dirk Bracke). In maart volgt Wolf van Rik Daniëls. Er zijn ook 22 mei, de langverwachte tweede film van Koen Mortier (Ex drummer), Pulsar van Alex Stockman en de speelfilmdebuten Adem van Hans Van Nuffel, TurQuaze van Kadir Balci, de 3D animatiefilm Around the World in 50 years van Ben Stassen, en Beyond the Steppes van Vanja d’Alcantara. Verder wordt er o.a. uitgekeken naar de romantische komedies Oh No! It’s a Woman van Hilde Van Mieghem en Zot van A. van Jan Verheyen.
Zoals 2009 zal 2010 gekenmerkt worden door een gezond aantal eerste speelfilms van jong, aanstormend filmtalent. Daarnaast valt er nieuw filmtalent te ontdekken in een reeks korte films die bewijzen dat dit genre een ware revival doormaakt. We denken hierbij aan korte films als Venus Vs. Me van Nathalie Teirlinck, Siemiany van Philip James McGoldrick, Afterday van Nico Leunen, etc.
* Films die op 31/12/2009 nog in de bioscoop liepen** Minoritaire coproductie met Vlaanderen (maar dus wel erkend als Vlaamse film)- Het Vlaams Audiovisueel Fonds (VAF) wenst er op te wijzen dat de resultaten in dit bericht gebaseerd zijn op de bioscoopbezoekcijfers van 1 januari 2009 tot en met 31 december 2009. Zij kunnen dus enigszins afwijken van cijfers eerder bekendgemaakt door individuele distributeurs omdat deze op een ander ogenblik dan 31/12/2009 werden afgesloten.- Zoals steeds omvat deze berekening ook de in 2009 gepresteerde resultaten van Vlaamse (co)producties die voor 1/1/2009 werden uitgebracht.- Voor deze berekening baseerde Flanders Image/VAF zich op cijfermateriaal afkomstig van de respectievelijke distributeurs en/of producenten.- De marktaandelen zijn indicatief, op basis van schattingen van het totaal aantal bioscoopbezoekers in België en Vlaanderen.- Studio 100 producties als Het geheim van Mega Mindy, Plop en de kabouterbaby en Anubis en de wraak van Arghus werden niet ondersteund door het VAF.