VAF Vertonerssessie: zorg en welzijn in het vertonersveld

KASKcinema
Elisa De Schepper & Lennart Soberon

De VAF Vertonerssessie is deze keer te gast in KASKcinema in Gent. Sinds 2011 laat KASKcinema verschillende doelpublieken kennismaken met filmparels van vroeger en nu, uit alle hoeken van de wereld en van allerhande genres en formaten. Zowel de minder fervente filmganger als de cinefiel komen er 3 tot 4x per week aan hun trekken, dankzij een waaier van evenementiële vertoningen, sociaal geïnspireerde avonden met partners en een zorgvuldig gekozen aanbod van alternatieve film. Passie en organisatorische drive, tezamen met een toenemende honger bij het publiek en een stijgende vraag vanuit socio-culturele verenigingen, hebben ervoor gezorgd dat KASKcinema de voorbije jaren sterk gegroeid is. Daarbij botst deze organisatie ook af en toe op haar limieten. Coördinator Elisa De Schepper en programmator Lennart Soberon vertellen hoe ze hun passie en engagement proberen te rijmen met hun dagelijkse realiteit.

Kortfilm.be
Laïka Planchenault

Met een online platform en live evenementen maakt Kortfilm.be al sinds 2005 een breed publiek warm voor de korte film. De organisatie wordt gedragen door een diverse groep vrijwilligers, die in de eerste plaats meewerken aan de uitbouw van de website Kortfilm.be. Hierop worden zowel recente als retrospectieve lokale als internationale kortfilms gecontextualiseerd, gecatalogeerd en gecanoniseerd. Sinds 2023 biedt de website ook een gecureerd VOD-aanbod van Belgische kortfilms aan. De online werking waaiert verder offline uit met evenementiële kortfilmprogramma’s, die worden opgezet in samenwerking met verschillende partners. Eén van die partners is de begrafenisondernemerskoepel Sereni, waarvoor Kortfilm.be onder de noemer Ontroerd een reeks vertoningen verzorgt. Aan de hand van een warm en troostend filmprogramma willen ze verlies en rouwbeleving bespreekbaar maken. De kracht van de korte film wordt er ingezet om gevoelige onderwerpen aan te kaarten en ontmoeting te creëren. Laïka Planchenault, één van de Kortfilm.be-vrijwilligers, licht toe hoe deze samenwerking tot stand kwam, welke impact er beoogd wordt en welke andere programma’s er nog in de pijplijn zitten.

Cripping the Space
Fien Criel

16% tot 24% van de bevolking heeft een beperking, maar deze groep wordt vandaag onvoldoende gerepresenteerd in onze samenleving. Ook de inrichting van cultuurhuizen en hun programmatie zijn nog steeds niet afgestemd op de toegangsnoden van mensen met een beperking. Cripping the Space is een grassroots beweging, die in gesprek met de kunstensector ijvert voor meer inclusie van kunstenaars met een handicap. Crip komt van cripple of kreupel, aanvankelijk een scheldwoord dat ondertussen echter ingezet wordt als verzetsterm voor mensen met een beperking. Het werkwoord ‘crippen’ verzamelt alle acties, gewoontes en identiteiten, die mensen met een beperking al decennia lang uitwisselen als creatief verzet tegen de drempels van een ontoegankelijke samenleving. De beweging werkte recent een charter uit met een overzicht van de specifieke vereisten, vragen en reflecties, die gepaard gaan met een meer toegankelijk aanbod en werking als cultuurhuis. Politicologe Fien Criel, medetrekker van het charter, licht toe welke drempels tot cultuur mensen met een beperking ervaren en wat ook vertoners kunnen doen om hun toegankelijkheid te verhogen.

Kunstencentrum BUDA
Luna Goessaert

Het Kortrijkse kunstencentrum BUDA heeft als uitgesproken missie om verschillende stemmen, achtergronden en visies te kunnen verwelkomen. Hiertoe werkte de organisatie een inclusiebeleid uit, waaronder ook heel wat initiatieven rond toegankelijkheid. Zo zijn assistentiehonden van blinden en slechtzienden welkom tijdens filmvertoningen en kunnen slechthorenden er sinds kort gebruik maken van audio-ondersteuning via hoortoestellen en smartphones met de app ‘MobileConnect’. BUDA ontwikkelt ook specifieke filmateliers voor diverse kwetsbare doelgroepen en experimenteert sinds kort met prikkelarme voorstellingen voor (film-)bezoekers die sneller overprikkeld geraken. Daarnaast werkt het huis met tal van partners samen vanuit wederzijdsheid om een zo breed en inclusief mogelijk publiek te bereiken. De aandacht voor het publieke welbevinden vertaalt zich er ook naar de interne werking, waarvoor BUDA een aantal acties uitwerkte met het oog op de optimalisering van de eigen arbeidsorganisatie. Publiekswerker Film Luna Goessaert gaat dieper in op de verschillende initiatieven die BUDA ontwikkelt om een zorgzame omgeving op te zetten.

Werkbeleving en welzijn
Christa Criel - Sociaal Fonds Podiumkunsten

Het Sociaal Fonds Podiumkunsten peilde zowel in 2016 als in 2022 via een grootschalige bevraging naar de werkbeleving van medewerkers actief binnen PC 304, het paritair comité waaronder ook enkele filmfestivals ressorteren. De opzet van de bevragingen was het in kaart brengen van zowel bronnen die kunnen leiden tot stress gerelateerde problemen en grensoverschrijdend gedrag als factoren die hier net bescherming tegen bieden. Uit de twee bevragingen kwam naar voor dat de doorsnee cultuurwerker erg betrokken is en veel plezier beleeft aan zijn werk, maar dat meer dan de helft herstelnood ervaart. Christa Criel, consulent psychosociaal welzijn bij het Sociaal Fonds Podiumkunsten, licht het opzet en de resultaten verder toe en geeft tegelijkertijd ook enkele inzichten over hoe ook vertoners aan de slag kunnen gaan met de preventie van psycho-sociale risico's. Het uitgangspunt is om niet alleen te werken aan wat minder goed loopt, maar ook om optimaal te blijven inzetten op het behoud van de sterke elementen.

Le Cercle du Laveu
Sébastien Demeffe & Elise Van Durme

Le Cercle du Laveu ligt aan de rand van het centrum van Luik. Deze buurtcinema groeide sinds haar oprichting uit tot een belangrijke schakel in het culturele en sociale weefsel van de stad. De dynamiek van deze plek wordt gedreven door film en filmbeleving, maar Le Cercle du Laveu biedt daarnaast ook nog een uitgebreid aanbod dat ruimer gaat dan cinema. Concerten, debatten en luistersessies maar ook zero waste workshops, spelletjesavonden en korte keten-verkoop vullen het programma voor een divers publiek verder aan. Bovenal is Le Cercle du Laveu een plek waar programmatie en beheer worden gezien als collectieve praktijken. De buurtcinema wordt volledig op vrijwillige basis gerund en vertrekt steeds vanuit de missie 'samen dingen doen', waarbij discussie onderdeel uitmaakt van een continu leerproces en actie steeds gericht is op het gemeenschappelijke. Sébastien Demeffe en Elise Van Durme vertellen meer over het ontstaan van dit filminitiatief, over de relatie met de buurt en over hoe een zorgzame aanpak ook voor een vrijwilligerswerking noodzakelijk is.

Inclusieve en veilige ruimtes
Jolien Vangeel - Publieke Impact / KdG

Het onderzoekscentrum Publieke Impact van de Karel de Grote Hogeschool (KdG) verricht praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek naar stedelijke sociale ruimtes en hoe deze impactvoller, duurzamer en inclusiever te maken. Publieke Impact bouwde heel wat kennis en data op rond o.a. de maatschappelijke en ecologische impact van publieke evenementen, inclusieve werkomgevingen en veilige, participatieve en toegankelijke publieke ruimtes. Het centrum deelt haar expertise met organisatoren via workshops, webinars en bijscholingen. Het ontwikkelt ook handige praktijktools (o.a. een impactmeter, een bezoekersteller, …) en inspiratiegidsen waaronder 'Zij aan Zij’, een leidraad die evenementen aantrekkelijker moet maken voor vrouwen in het algemeen en vrouwen met een migratieachtergrond in het bijzonder. In deze presentatie deelt onderzoekscoördinator Jolien Vangeel enkele inzichten en handvaten voor de opzet van inclusieve evenementen en safer spaces, opdat elke bezoeker zich welkom voelt ongeacht wat zijn afkomst, religie, gender of seksuele oriëntatie is.

09:30-10:00: onthaal en koffie
10:00-13:15: presentaties
13:15-14:00: lunch
14:00-16:00: toemaatje: How Do You Spell Home? + nagesprek